Zmień język 

::R5664 : strona 106::

PRZYJACIEL W POTRZEBIE – PRAWDZIWY PRZYJACIEL

‒ 9 MAJA ‒ 1 SAM. 20 [1 SAM. 20:1-43] ‒ 

MIŁOŚĆ JONATANA DO DAWIDA – WZÓR PRZYJAŹNI – JEJ SPRAWDZIAN – JEJ WYTRWAŁOŚĆ – JEJ PODSTAWA – UTRACONA PRZYJAŹŃ – SAMOLUBSTWO ZAGRAŻAJĄCYM NIEBEZPIECZEŃSTWEM – „RĘKA JEGO PODNIESIE SIĘ NA RĘKĘ BLIŹNIEGO SWEGO” – NIEBIAŃSKI WZÓR

„Przyjaciel kocha w każdym czasie […]” – Przyp. 17:17, UBG

HISTORIA odnotowuje szlachetne przykłady przyjaźni, jednak ponad nimi wszystkimi jest ta, opisana w naszej lekcji ‒ przyjaźń, miłość Jonatana, syna Saula, przyszłego następcy tronu Izraela do Dawida, jego rywala w sercach ludu i w Boskim Planie. Czystość i bezinteresowność tej przyjaźni pokazują nam szlachetność niektórych w tamtych czasach, jakiej raczej byśmy się nie spodziewali i której zupełnie nie da się pogodzić z teorią ewolucji.

Miłujący duch Jonatana wyróżnia się tym bardziej w porównaniu z duchem zazdrości jego ojca, króla Saula. Najwyraźniej pierwsze spotkanie Jonatana i Dawida miało miejsce po zwycięstwie Dawida nad Goliatem. Zamiast myśleć o Dawidzie jak o rywalu, którego należało zniszczyć, szlachetny Jonatan zdjął swoją książęcą szatę i podarował ją Dawidowi wraz z mieczem i słynnym łukiem.

Wielebny Alexander Whyte zauważa: „Jonatan był najstarszym synem Saula, a zatem następcą tronu Izraela. Przystojny i gorliwy, pełen energii i wielkiego serca, Jonatan był dumą armii i ulubieńcem ludu. Z powodu jego osobistego uroku i szybkości, z jaką się poruszał, jego towarzysze zwykli nazywać go Gazelą. Gdyby nie wielkie i zgubne przestępstwa jego ojca, Jonatan mógłby wkrótce zostać

::R5664 : strona 107::

drugim królem Izraela, następnym po Saulu i mając tak wielkie cechy umysłu, serca i charakteru, które nadają stabilność tronowi i dodają blasku koronie, nie ustępowałby żadnemu królowi, który kiedykolwiek zasiadał na tronie”.

Dobrze zostało to ujęte przez jednego ze starożytnych: „Życie nie ma lepszego błogosławieństwa niż szczery przyjaciel”, a poeta dopisał:

„Życie nie daje radości większej niż przyjaźń;
Spełnienie i proroctwo się splata,
W rytmie serca bijącego z naszym ‒
Serca, gdzie znamy i jesteśmy znani”.

„PRZYJACIEL W POTRZEBIE, PRAWDZIWY PRZYJACIEL”

Przyjaźń, miłość Jonatana nie była ulotna, była prawdziwa. On kochał nie tylko słowem, ale czynem i prawdą – nie tylko wtedy, gdy ojciec wyróżniał jego przyjaciela i społeczeństwo go uznawało, i gdy przynosiło mu to korzyść, ale miłował go tak samo, gdy król stał się wrogiem jego przyjaciela i nastawał na jego życie. Rzeczywiście, można by powiedzieć, że żadnej przyjaźni nie można uznać za pewną, dopóki nie zostanie wypróbowana. Nie należy wzorować się na przyjaźni, która nie przetrwa doświadczeń i prób, która nie będzie zdolna do poświęceń.

Jonatan miał taką miłość, jaką Pan pragnie, aby mieli jego naśladowcy – miłość, która szanując innych, uznaje ich za bardziej godnych. Chociaż znamy przykłady wielkiej miłości, ta niewątpliwie przewyższa ziemską miłość, szczególnie dlatego, że była oparta na religijnej podstawie. Dawid kochał Boga i starał się postępować zgodnie z Jego wolą, tak jak się ona objawiała, dlatego czekał – postępował mądrze, co zostało zapisane. Gdy Jonatan zauważył tego ducha mądrości, zrozumiał, że Dawid był wiedziony duchem sprawiedliwości i dlatego pokochał Dawida.

Rzeczywiście, możemy być pewni, że w takim stopniu, w jakim rozumiemy Biblię i otrzymujemy ducha Prawdy, będziemy umieć oceniać, naśladować, zrozumieć najlepsze zasady i być ich przykładem – w przyjaźni, w obowiązkach wobec ziemskich władców, w obowiązkach rodzinnych, w obowiązkach wobec naszego Boga. Jesteśmy poddawani różnym wpływom, które mają w nas rozbudzić ducha samolubstwa, chciwości, zazdrości; lecz wpływy, z których się rodzi prawdziwa przyjaźń, prawdziwa miłość i wszystkie najlepsze cechy serca i umysłu pochodzą od Pana.

Już w poprzedniej lekcji zauważyliśmy, w jaki sposób Jonatan działał jako rozjemca pomiędzy swoim ojcem, królem a Dawidem. Dzisiejsza lekcja dotyczy innej sytuacji, w której Jonatan zachował się jak prawdziwy przyjaciel. Dawid rozumiał, że jego życie jest zagrożone i wspomniał Jonatanowi o swoich obawach. Ten nie mógł uwierzyć, że jego ojciec mógłby nie dotrzymać słowa, jednak postawa Dawida wywarła na nim wrażenie. Zbliżało się święto nowiu księżyca i oczekiwano, że Dawid zasiądzie przy królewskim stole, król Saul na czele, książę Jonatan po jego prawicy, zarządzający ucztą po lewicy, a Dawid zajmie czwarte miejsce naprzeciw króla. Zgodnie z umową, zawartą między przyjaciółmi, Jonatan miał się upewnić, jakie zamiary miał jego ojciec i powiadomić o nich Dawida.

Pierwszego dnia uczty król nic nie powiedział, chociaż Jonatan wybrał dogodny moment, aby zająć miejsce Dawida i zwróciwszy uwagę ojca na nieobecność Dawida, starał się wybadać plany ojca. Następnego dnia król zapytał o „syna Isajego”, jak gdyby odczuwał wstręt do imienia „Dawid”. Jonatan odpowiedział, że Dawid udał się na ucztę do Betlejem za jego przyzwoleniem.

Najwidoczniej zamiar króla, aby tego dnia zabić Dawida, został pokrzyżowany, dlatego wyładował gniew na swoim synu, którego w istocie bardzo kochał. Nazwał go nieposłusznym synem, niegodnym swojej matki, jakby dając tym do zrozumienia, że stał mu się obojętny jako syn. W gniewie rzucił włócznią w syna, prawdopodobnie nie z zamiarem, aby go zabić, a jedynie, aby dać upust swojej dzikiej zazdrości. Wypowiedź Jonatana stanowi przeciwieństwo tego wybuchu, świadczy, że mniej myślał o tym, co ryzykował, a więcej o niesprawiedliwości, jaką wyrządzono jego przyjacielowi. „Jonatan wstał więc od stołu w wielkim gniewie i nie jadł już posiłku w drugim dniu po nowiu. Martwił się bowiem o Dawida, bo jego ojciec tak go zelżył”.

Jest to piękna przyjaźń, która w obliczu zagrożenia nie myśli o sobie, lecz dba o dobro przyjaciela. O Jezusie czytamy: „Większej miłości nad tę żaden nie ma, jedno gdyby kto duszę swoję położył za przyjacioły swoje”, tak bardzo Jego miłość różniła się od wszystkich ludzkich miłości i przyjaźni. Jednak dla Jezusa oznaczało to więcej niż jakakolwiek ziemska miłość lub przyjaźń, ponieważ „Chrystus umarł za nas, gdyśmy jeszcze byli grzesznikami”. Apostoł oświadcza, że Pan dał tym przykład wszystkim chrześcijanom, aby byli „gotowi poświęcić życie dla braci” – byli gotowi umrzeć jeden za drugiego. To jest niebiańska miłość, Boska przyjaźń, której miłość Jonatana może być przykładem, zaraz po tych, jakie dali nasz Pan i Apostołowie.

„CZYŻ […] NIE JEST DALEJ OD CIEBIE?”

Następnego poranka Dawid po powrocie ze swojej kryjówki oczekiwał, co Jonatan powie o reakcji króla. Jako umówiony znak Jonatan miał wystrzelić w stronę wielkiej skały strzałę z łuku, a potem zawołać: „Czyż […] nie jest dalej od ciebie? […] Szybko, pośpiesz się”. To była wiadomość, że Dawid powinien uciekać. Tak też się stało. Jednak dwaj przyjaciele nie mogli myśleć o rozstaniu, prawdopodobnie na zawsze, nie pożegnawszy się osobiście. Jonatan podszedł do skały, za którą ukrył się Dawid. Wschodnim zwyczajem objęli się i pocałowali na pożegnanie ‒ prawdziwi przyjaciele, połączeni szlachetną, męską miłością.

Tu Jonatan wykazał swoją wiarę w Boską opatrzność wobec Dawida i poprosił go, aby zawarł z nim umowę, że cokolwiek by się wydarzyło, postąpi łaskawie z nim i z jego rodziną, mówiąc: „Idź w pokoju! Obaj złożyliśmy przecież przysięgę w imię Pana: Pan będzie między mną a tobą i pomiędzy moim i twoim potomstwem na wieki. Potem Dawid wyruszył w drogę, a Jonatan powrócił do miasta”.

Biblijny zapis poświadcza, że Dawid nigdy nie zapomniał o podjętym zobowiązaniu, aby pozostać przyjacielem rodziny Saula. Ówcześnie na Wschodzie obowiązywało prawo zwyczajowe, na mocy którego spodziewano się, że dynastia, obejmująca władzę doszczętnie wytępi mężczyzn z obalonej dynastii. Jednak Dawid tak nie postąpił.

Właśnie w związku ze śmiercią Jonatana, który niedługo później wraz ze swoim ojcem zginął na polu bitwy w starciu z Filistynami, Dawid napisał te piękne słowa:

„Jonatan na górach twoich zabity jest!
Bardzo mi cię żal, bracie mój Jonatanie!
Byłeś mi bardzo wdzięcznym!
Większa u mnie była miłość twoja niż miłość niewieścia!”

Wierzymy, że na każdego, kto przeczyta tę historię, wywrze ona dobry wpływ, na jego uczucie przyjaźni powodując, że stanie się szlachetniejszym i wierniejszym przyjacielem niż dotychczas. Jednak chrześcijanie powinni odnieść szczególne błogosławieństwo z tej historii o miłości Jonatana, prowadzące ich do miłości Chrystusowej i do przykazania, aby się stali kopiami drogiego Syna Bożego. Ich przyjaźń powinna być wierna, prawdziwa i trwała, zwłaszcza wobec siebie wzajemnie, co jest napomnieniem Apostoła: „Przeto tedy, póki czas mamy, dobrze czyńmy wszystkim, a najwięcej domownikom wiary”.

====================

— 1 kwietnia 1915 r. —